Mijn kind is lastig - 4 Eye-openers uit de praktijk, voor ouders die weer vrij van stress en met plezier hun kind willen opvoeden

Wil je het lastige gedrag of probleem van je kind opgelost hebben? De volgende stap die vaak wordt genomen is een onderzoek, een test afnemen om tot een diagnose te komen. Na de diagnose volgt de therapie, het medicijn en/of een hulpmiddel voor het probleem.

Alleen dan is het onaangepaste gedrag wel gezien en benoemd. Maar je kind is zelf nog niet gezien. Ondertussen is de problematiek wel zijn eigen leven gaan leiden. Het lastige gedrag is niet alleen komen te staan tussen jezelf en je kind, maar ook tussen het kind en zijn broertjes en zusjes, het kind en zijn omgeving, (en vaak ook) tussen jezelf en je partner. Ook voor deze vragen dan wel problemen zijn weer therapieën, trainingen, medicijnen en/of hulpmiddelen. De problematiek verspreidt zich echter op deze manier als een olievlek.

Het kan ook anders. Je kunt het steeds vaster lopende probleem met je kind weer lucht geven door je focus van kijken te verleggen.

Je schenkt geen aandacht aan het probleem, maar je verschuift de aandacht naar je kind. Naar je kind, jezelf en de interactie die speelt. Daar liggen mogelijkheden om dat wat vastloopt met je kind te zien. Dat biedt mogelijkheden om de problematiek op te laten lossen ofwel hanteerbaar te maken, om samen met je kind verder te komen.

4 Eye openers

1. Een kind met onbegrepen, afwijkend of lastig gedrag wil je iets vertellen

Een kind met lastig, afwijkend dan wel onaangepast gedrag zegt eigenlijk niets anders dan ‘zie mij’. Zie wat er gaande is, wat mij dwars zit, waar ik niet uitkom of geen raad mee weet. De eerste reactie bij kinderen met onbegrepen, afwijkend gedrag is al snel: ‘We hebben een probleem’. Waarschijnlijk is er eerder sprake van een ‘mogelijkheid’ om je kind beter te leren kennen. Voorwaarde daarbij is wel dat je als ouder je kind ziet; in wie hij of zij werkelijk is en wat ‘de boodschap’ van het onaangepaste gedrag is.

2. Ouders zijn de sleutel tot succes

Omdat het onbegrepen gedrag van een kind vaak wortels heeft in de interactie tussen ouder en kind ben ik begonnen met ouder-kind trajecten. Doel bewustwording: zie je kind en zie jezelf. Om je kind te kunnen helpen moet je jezelf zien. Je neemt als ouder jezelf waar, vanuit je eigen gevoelsleven, vanuit je eigen beeld kijk je naar het kind. Mijn kind is druk, mijn kind is autistisch, mijn kind is boos op mij….

Mijn aanpak bij de ouder-kind trajecten laat zien dat, wanneer je de feiten en de gevoelswereld weet te leren onderscheiden, je als ouder de mogelijkheid hebt vrij en onafhankelijk te gaan staan in de relatie tot je kind en je de eigen manier van je kind gaat zien. Als dat lukt, is niet alleen het kind geholpen, maar heb je ook als ouder veel geleerd en er van opgestoken. Je bent een stuk vaardiger geworden met zelfinzicht en je hebt vaardigheden gekregen om met meer ontspanning en plezier je kind een kind te laten zijn en groot te helpen worden.

3. Van verwachting naar bemoediging; van ontkenning naar erkenning

Kijk naar jezelf in hoe je als ouder bent. Dat blijkt in de praktijk makkelijker gezegd dan gedaan. Ik reik altijd een paar aandachtspunten aan. Hulppunten om jezelf als ouder beter te kunnen zien:

Verwachtingen
Welke verwachtingen heb en had je van je kind? Zijn die wel reëel of juist een last voor het kind en een bron van teleurstelling voor jezelf? Welke verwachting heb je naar jezelf als ouder. Moet dat allemaal van jezelf al perfect zijn? De ideale vader, de ideale moeder? Is het een eis waar je eigenlijk wel aan kunt voldoen?

Herkenning
Hoeveel van jezelf en/of je partner zie je terug in het kind? Dat is mooi maar op hetzelfde moment wellicht ook een last. Gezien de confrontatie. Het kind confronteert je met jezelf. Wil je dat wel? Heb je daar ruimte voor? Is er ruimte voor je kind als eigen persoon of overheerst toch de identificatie met jezelf?

Ontkenning
Hoe roze, vooringenomen, is de bril waardoor je naar je kind kijkt? Met gedrag van ons kind waar we positief tegenover staan weten we wel raad, maar hoe zit het met gedrag waar we ons aan ergeren, met negatief gedrag? Welk gedrag van je kind vind je moeilijk te accepteren en waarom? Met welke gevoelens of emoties word je geconfronteerd? Welke feiten spreek je tegen om de (negatieve) gevoelens niet onder ogen te hoeven zien? 

Voor een kind betekent ontkend wordt in zijn gedrag, in zijn gevoelens, dat hij of zij niet zichzelf kan zijn. Dat er iets niet mag zijn, niet mag bestaan. Waar het ene kind het gelaten over zich heen laat komen, gedwee reageert, je vermijdt en zich terugtrekt, kan een ander kind zich juist weerbarstig opstellen en / of verkrampen. Gevolg stagnatie. Wanneer je dan als ouder reageert op het niet lukken, kan de situatie zich opstapelen. Het wordt vaak van kwaad tot erger.

Iedereen kent wel het voorbeeld van het kind dat niet mag knoeien, op de kop krijgt en zich schuldig voelt. Met als gevolg de kramp (nog meer knoeien), de vermijding (wil jij het doen) en de afwijzing van het helemaal niet meer willen leren (geen zin).
Ook ‘gedrag’ positief bekrachtigen zonder het kind echt te zien en te accepteren in zijn of haar kunnen, zal vaak niet helpen of alleen van korte duur zijn. Iets wat er niet mag zijn, gaat in het verborgene door. Om het verborgene gezien te laten worden is er ruimte nodig. Vanuit jezelf en voor het kind. 

Erkenning 
Alles staat of valt met erkenning. De feiten en situatie met je kind zien en nemen zoals die is. Hoe negatief, zwaar dan wel beangstigend het gevoel, de ervaring mogelijk ook is. Kun je ja-zeggen tegen het probleem van je kind en de negatieve gevoelens die je hierover hebt? Door het te erkennen, je toe te eigenen en er een band mee aan te gaan, leer je je kind en jezelf kennen. Wie de problematiek erkent en zich verbindt ontwikkelt ook het gewenste mededogen voor zichzelf en zijn kind.

4. Eenvoud in zien en stappen zetten

Kunnen ‘zien’ heeft een enorme kracht; het is eenvoudig; je kunt er zelf mee aan de slag; je kunt het dagelijks oefenen, overal toepassen; het opent deuren naar een andere wereld, een nieuwe wereld; het biedt inzicht en uitzicht; het verrijkt. 

De situatie van ouders en kinderen is tegenwoordig al snel complex en moeilijk. Kunst is om dingen behapbaar te maken om zo al doende verder te komen. Voor ouders hanteer ik daarom een heel overzichtelijke en eenvoudige basisopdracht: maak iedere dag een half uur tijd vrij om een dagboek bij te houden over het problematische / onaangepaste gedrag van je kind. Het gaat om een waarnemingsoefening. Je leert de feitelijke situatie te onderscheiden van wat je ervan vindt of erbij voelt.

Probeer eens uit: 
Observeer en beschrijf de situatie, de gebeurtenis waarin het afwijkende gedrag speelt bij je kind.

1. Benoem/beschrijf feitelijk de situatie.
2. Wat is je gevoel bij deze situatie / gebeurtenis? 

Deze twee stappen benoem je iedere keer apart.

Op deze manier verbinden de ouders zichzelf met voorbeelden van het ‘lastige’ gedrag van hun kind; afgebakend en tastbaar. En op hetzelfde moment betrekken ze het ook al op zichzelf en reflecteren ze op de eigen gevoelens en gedachten. Dit werkt in de praktijk zo goed dat al bijna vanzelfsprekend (voor)beelden opkomen om het anders te doen. De stappen: van zie je kind, zie je zelf, zie de interactie, leiden al snel tot herkenning en erkenning, het zich eigen maken en andere mogelijkheden ontdekken en uitproberen. Het is een begin van al doende verder komen in een veranderingsproces van jou als ouder samen met je kind. Het is het begin om ruimte en rust te krijgen in de situatie. Het is het begin van nieuwe mogelijkheden.

Waarnemen zonder te oordelen, is de hoogste intelligentie (Krishnamurti)

Heb je vragen over het gedrag van je kind? Ik kijk graag met je mee. Aan een intakegesprek zijn geen kosten verbonden. Tel 026 – 845 29 63 of mail naar info AT kinderpraktijkliv DOT nl

Hartelijke groet,

 Edith Speelberg - Kinderpraktijk Liv

Plaats hier je reactie!


Je bericht wordt verzonden...